Elektroniczne orzeczenia lekarskie w sprawie zdolności lub niezdolności do pracy

W wyniku przeprowadzenia badania profilaktycznego lekarz medycyny pracy wydaje orzeczenie orzeczenie stwierdzające zdolność albo niezdolność pracownika do pracy na określonym stanowisku. Orzeczenie lekarza medycyny pracy kończy badanie profilaktyczne. Orzeczenie takie stanowi podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy.

 

Przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy nie przewidują formy (postaci) w jakiej powinno być wydane orzeczenie lekarza medycyny pracy. Powinno być ono wydane zgodnie ze wzorem, który został wskazany w załączniku do rozporządzenia. 

 

Orzeczenie niewątpliwie nie może być wydane ustnie - musi mieć jakąś postać pozwalającą odczytać takie orzeczenie, istnieje bowiem obowiązek wydania egzemplarza orzeczenia osobie badanej oraz pracodawcy, a osoby te muszą mieć możliwość zapozać się z jego treścią. Wzór orzeczenia wymaga natomiast, aby lekarz medycyny pracy złożył pod orzeczeniem swój podpis i (o zgrozo!) przybił... pieczątkę.

 

Skoro istnieje obowiązek utrwalenia orzeczenia przez lekarza medycyny pracy to najbardziej typowym dotychczas sposobem było wydanie go w postaci papierowej.

 

Czy istnieje więc możliwość wydania takiego orzeczenia w postaci elektronicznej?

 

Nie widzę żadnych przeszkód natury prawnej, które uniemożliwiałyby wydanie przez lekarza medycyny pracy orzeczenia o zdolności albo niezdolności osoby do wykonywania pracy w postaci elektronicznej. Z uwagi na wymóg opatrzenia takiego orzeczenia podpisem lekarza medycyny pracy (wymóg ten wynika ze wzoru orzeczenia) lekarz medycyny pracy powinien móc posłużyć się kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Podpis ten, zgodnie z art. 25 ust. 2 rozporządzenia eIDAS, ma skutek prawny równoważny (jest równoważny) podpisowi własnoręcznemu (warto pamiętać, że przepis art. 25 ust. 2 eIDAS obowiązuje w całej Unii Europejskiej bezpośrednio, bez konieczności implementowania go do polskiego systemu prawnego). 

 

Mimo dość dogłębnego researchu nie udało mi się znaleźć żadnych wypowiedzi orzecznictwa lub doktryny, które wyjaśniałyby jaki charakter ma orzeczenie lekarza medycyny pracy. Orzeczenie to stanowi potwierdzenie stanu zdolności / niezdolności do wykonywania pracy na określonym stanowisku. Orzeczenie lekarza medycyny pracy nie jest dokumentem urzędowym - lekarz medycyny pracy nie jest organem administracji publicznej, nie wydaje decyzji administracyjnej (choć same decyzje administracyjne od kilku lat wydaje się w postaci elektronicznej z podpisem kwalifikowanym, więc to nie jest przeszkoda). Orzeczenie jest więc dokumentem prywatnym. Wydanie orzeczenia nie stanowi oświadczenia woli w rozumieniu Kodeksu cywilnego i osobiście nie stosowałabym do niego przepisów o formie czynności prawnych (forma dokumentowa, forma pisemna, forma pisemna pod rygorem nieważności). Orzeczenie lekarza medycyny pracy jest więc oświadczeniem wiedzy tego lekarza, które ma określoną doniosłość prawną. Trzeba pamiętać, od orzeczenia lekarskiego można wnieść odwołanie, ale dopiero to odwołanie powinno być wniesione na piśmie.

 

Warto zaznaczyć, że lekarz medycyny pracy prowadzi dokumentację medyczną każdej badanej osoby. Lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne dokonuje w dokumentacji medycznej pracownika opisu badania oraz wpisu treści orzeczenia. Lekarz medycny pracy utrwala więc treść orzeczenia w dokumentacji medycznej. Ta dokumentacja nie musi być prowadzona w postaci elektronicznej (może niedługo będzie?). Natomiast to, co wydaje się osobie badanej i pracownikowi jest odrębnym dokumentem zawierającym treść orzeczenia. W moim przekonaniu ten dokument wydawany osobie badanej i pracodawcy nie powinien być traktowany jako element dokumentacji medycznej.

 

Powyższe prowadzi mnie do przekonania, że orzeczenie lekarza medycyny pracy może być utrwalone w postaci elektronicznej i opatrzone podpisem kwalifikowanym (choć także podpis zaufany czy podpis osobisty warto by w tych okolicznościach rozważyć). Podpisanie dokumentu to jedno. Dokument elektroniczny trzeba jeszcze w takiej postaci dostarczyć i to może być wyzwaniem dla placówek prowadzących medycynę pracy.

 

Czy lekarze medycyny pracy powinni zacząć wydawać orzeczenia lekarskie w postaci elektronicznej opatrzone podpisem kwalifikowanym? Oczywiście, że tak!

 

Dlaczego nie chcą wydawać?

 

Powodów może być kilka:

- konieczność zakupu kwalifikowanych podpisów elektronicznych dla lekarzy medycyny pracy (to ten mniejszy koszt, szczególnie, że lekarze medycyny pracy wydają takich orzeczeń bardzo dużo w skali roku),

- brak po stronie dostawcy usług medycyny pracy rozwiązania informatycznego, które pozwalałoby podpisywać orzeczenia w systemie informatycznym i wysyłać do pracodawcy (to ten wyższy koszt).

Osobie badanej lekarz medycyny pracy mógłby wciąż wydać orzeczenie w postaci papierowej lub - za jej zgodą - elektronicznej.

 

Wydaje się, że dostawcy usług medycyny pracy będą zmuszeni przejść na elektroniczną postać orzeczeń, które trafiają do pracodawców. Jeżeli więcej i więcej pracodawców będzie korzystać z elektronicznych akt osobowych to w końcu wymuszą na placówkach medycyny pracy, aby te wydawały orzeczenia w sprawie badań profilaktycznych w postaci elektronicznej.

 

 

Dołącz do grupy Cyfryzacja działu HR!

Jeżeli masz dodatkowe pytania odnośnie do cyfryzacji swojego działu HR zapraszam Cię serdecznie do mojej grupy na Facebooku: Cyfryzacja działu HR - porady i wskazówki.